Taşınmaz Kültürel Varlıkları
6.1.1.Bizans Dönemi Yapıları
6.1.2.Osmanlı Dönemi Yapıları
6.2.Müzeler
6.3.Kütüphaneler
6.4.Kaleler
6.5.Köprüler
6.6.Rize Evleri
6.7.Camiler
6.1. Genel Bakış:
Rize; merkez, ilçeler ve köyler de bulunan tarihi camii, medrese, köprü, değirmen , ev ve serender gibi Taşınmaz Kültür varlıkları ve sivil mimarisi
ile dikkate değer durumdadır.
Bu yapılarda kullanılan malzeme, tasarım ve süsleme bakımından bölgesel özellikler ağır basar. Yüzyıllar boyu elde edinilen deneyimler sonucu ortaya çıkmış olan bu yapılar ahşabın dantel gibi işlendiği, insan ölçülerine uygun adeta kutu gibi küçük eserlerdir.
6.1.1.Bizans Dönemi Yapıları:
Bu dönem yapılarının hemen hepsinin askeri amaçlı yapılar, kaleler olduğunu görüyoruz.Bunların içerisinde en önemlisi,1314-1330 yılları arasında Cenevizliler tarafından yapılan Rize Kalesi'dir.Lustinianos zamanında, 6. yüzyılda yenilenen kale Trabzon Devleti zamanında son şeklini almıştır. İki bölümden oluşan kare, bir iç kale ve halkın ikamet ettiği aşağı kaleden ibarettir.
Rize çevresinde yer alan diğer kaleler stratejik yerlere kurulmuş, çevresini korumak, haberleşmek ve yeterince askeri kuvveti barındırmak için tesis edilmişlerdir.
Çamlıhemşin de Fırtına Deresi'ne hakim bir noktada yer alan Zil Kale ile iç bölgeye geçişi sağlayan Tatos geçidindeki Kalei Balâ (Yukarı Kale) içlerinde bir çok tesisata sahip kalelerdir.
Küçük fakat ortalarında birer gözetleme kulesine sahip olma özellikleri ile Bozuk Kale, Kalecik (Sivri Kale) ile Çayeli'ndeki Zeleki Kalesi ve Cihar Kalesi de zamana direnen diğer kaleler olarak öne çıkar.
Pazar Kız Kalesi ; kulesi olmadığı için bu kalelerden farklıdır. Zil Kale'nin ortasındaki kule bütün vadiye hakimdir.
Günümüze harap vaziyette gelen bu kalelerin Osmanlı döneminde de kullanıldığını ve onarıldığını tarihi belgelerden öğreniyoruz.
6.1.2.Osmanlı Dönemi Yapıları:
6.1.2.Osmanlı Dönemi Yapıları:
Rize'deki camiler; bölgenin zengin halk mimarisinin etkisinde kalmış olup ,mahalli özellikler taşırlar.
Merkez de İskender Cafer Paşa (İslam Paşa) Camii ; son cemaat yeri ve kubbeli harimi ile klasik devir 16. yüzyıl yapısı olarak dikkati çeker.
1960 yılından sonra kırma çatılı camiler yıkılarak ,yeniden taş ve betonla kubbeli olarak yapılmıştır. Bu nedenle ;şehir merkezinde birkaç cami dışında, mimari ve sanat değeri taşıyan cami kalmamıştır.
İlçe ve köylerde bulunan camileri de kısaca şu şekilde değerlendirebiliriz. Bunlar; bölgenin dağınık yerleşiminden dolayı bir veya iki mahallenin ihtiyacı için yapılmış küçük boyutlu yapılar olup, konut mimarisinin etkisini taşırlar. Cephelerinde, namaz vaktinin beklendiği sedirli hayat kısımları vardır. Son cemaat mahalli yoktur. Hayatın üzerinde fevkani ve iç mahfile açılan bir mahfil bulunur.
Arazinin eğiminden dolayı yüksek su basman kısımları vardır.
Bazılarının zemin katına medrese -mektep yerleştirilmiştir.
Esas harim katları, taş veya ahşap yığma olarak inşa edilmiştir.
Örtü dört eğimli kırma çatıdır.
Ahşap camilerin kuruluşu evlere çok benzer.Bazılarının duvarları evler gibi "dolma gözlü" yapılmıştır.Minareleri yoktur. Bazılarında ise "ezanlık" bulunur.
Süsleme bakımından ahşap ağır basmaktadır.Özellikle camilerin kapıları,mihrapları,minberleri mahfil köşk ve korkulukları,tavanlar ahşap oyma olarak süslenmiştir. Kullanılan motifler geometrik ve bitkisel olmak üzere iki gruba ayrılır.
Geometrik motifler:
Sarma kordon, sepet örgü, kare içinde yıldız,üçgen dizileri,mührü Süleyman,çarkıfelek,zikzak,balıksırtı motifleri en çok kullanılandır.
Bu motiflerin bazıları antik karakterli olup Bizans ve Gürcü kiliselerinde de kullanılmıştır.
Bitkisel motifler:
Stilize ağaçlar (bordürler üzerinde uzayıp giden, panolar içinde) vazoda çiçekler, kıvrım dallar, S ve C kıvrımları. Bu motifler ise Osmanlı ve dönemin Avrupa süslemesinden kaynaklanmaktadır.
Doğu Karadeniz Mimari Üslubu:
Rize ili ve komşu yerleşimler Artvin, Of ve Çaykara'daki camiler incelendiğinde; 18. yüzyıldan sonra bölgeye özgü bir ahşap üslubunun ortaya çıktığını görüyoruz.
Yukarıda özetlendiği gibi bu üslup; antik karakterli bazı yerli motifler ile klasik Osmanlı ve Avrupa menşeli motifler oluşturmaktadır.
Yerli sanatçılar başarılı bir sentez ve yorumlama ile yeni biçimler ortaya koymuşlardır.
Rize'nin halk mimarisi ürünleri Doğu Karadeniz Bölgesi'nin en özgün örneklerini oluştururlar.
Rize'nin halk mimarisi ürünleri Doğu Karadeniz Bölgesi'nin en özgün örneklerini oluştururlar.
Yaşanılan ev, ambar yapıları olan seranderler (Nayla), samanlık (Pagen) gibi yardımcı mekânlar, misafir odaları, köprüler ,değirmenler başlıca yapılardır.
Ardeşen ve Çamlıhemşin ilçeleri içinde kalan Taş kemer Köprüler de ayrı bir tarihi güzellik olarak göze çarpar.
Taş köprüler genellikle tek kemerlidir. Yontma taslardan yapılan bu köprülerin büyük bir bölümü Fırtına Deresi üzerindedir.
Ahşap köprüler de açıklığı aşmak için daha fazla zorlukların çözülmesi gerekmiştir.Bunlardan Kaptan paşa Buzlu pınar Köprüsü özgün bir örnektir.
Arazinin yapısı, iklim şartları,yapı malzemesi ve zengin yaşama kültürü evler in mimarisini şekillendirmiştir. Bölgede dağınık yerleşme hakimdir.Herkesin evi tarlasının başındadır.
Şehir merkezindeki evler; taş, dolma göz, bağdadi duvarlı kırma çatılı yapılardır. Plan olarak aşhanesi (hayatı olan) evler ile iş sofalı evler yaygındır.
Köylerde ise hayatlı evler yapılmıştır. Arazinin eğiminden dolayı evin zemin katında oluşan boşluğa ahır yerleştirilmiştir. Esas yaşama katı aşhane, iç hayat ve onun etrafındaki odalardan meydana gelmiştir.
Ahşap oyma ve resimli süsleme bakımından Çağlayan Hurşit Bey Konağı önemli bir örnektir.
Ahşap oyma motifleri camilerde de görüyoruz.Ayrıca bu yapılar İstanbul görünümleri ihtiva eden resimlere de sahiptirler.
Halk mimarisinin diğer örnekleri seranderler in çok zengin örnekleri vardır. Direkler üzerindeki seran derler mısır kurutmak için yapılmışlardır. Ne yazık ki, son yıllarda şehirlerde ve köylerdeki bu halk yapı sanatının ürünleri yıkılıp yok edilerek yerlerine sağlıksız beton yapılar inşa edilmektedir.
Böylece zengin unsurlar taşıyan Karadeniz yapı kültürü hızla yok olmaktadır.
6.2.MÜZELER:
6.2.1.Atatürk Müzesi (Mataracı Mehmet Efendi Ev)i:
Müftü Mahallesi'nde bulunan müzenin kuzeyinde geniş bir bahçesi vardır.20.yy.ın başlarında yapılmıştır.Planlı, İç sofalı, üç katlı bir evdir. İkinci kat kuzeydoğudaki oda, Atatürk'ün kaldığı odadır.
Mustafa Kemal Atatürk; 17 Eylül 1924 tarihinde Rize'yi ziyaret ettiği sırada, Mantarcı Mehmet Efendi'nin evinde misafir edilmiş ve bu odada kalmıştır. Bu ev restore edilmiş ve 27.12.1985 tarihinde müze olarak ziyarete açılmıştır.
Zemin katta , Rize İl merkezinden toplanan kitabeler ve mezar taşları, birinci katta ise , bazı ahşap oymalı mimari parçalar, dokuma araç gereçleri, etnografik eserler sergilenmektedir. İkinci katta ise Atatürk zamanından kalan eşyalar, Atatürk'e ait giysiler, Kurtuluş Savaşı ve Atatürk'e ait fotoğraflar bulunmaktadır .
6.2.2.Rize Müzesi (Sarı Ev) :
Kültür Bakanlığı tarafından şehir merkezinde restorasyonu tamamlanan19. yüzyıl sivil mimari örneği iki adet eski eser yapıdan "Sarı Ev" olarak adlandırılanın, teşhir ve tanzimi tamamlanarak 27.06.1998 tarihinden itibaren müze olarak hizmete girmiştir.
Müzede etnografik eserler sergilenmektedir. 52 arkeolojik,1014 etnografik,594 sikke,17 Mühür ve mühür baskısı ve 3 arşiv vesikası,17 el yazması olmak üzere toplam 1695 envanterli eser bulunmaktadır.
Zemin kat kafeterya ve ikinci kat ise yöresel yemeklerin sunulduğu lokanta olarak hizmet vermektedir.
6.3. KÜTÜPHANELER:
En eski kütüphane Tatoğlu Abdülkerim Efendi kütüphanesidir. Orta Cami civarında 1848 yılında inşa edilen bu kütüphanenin, sadece kitabesi günümüze ulaşmıştır.
Bu kitabe şimdiki İl Halk Kitaplığı'nın giriş kapısının sağına yerleştirilmiştir.Kütüphane binasında fakirlerin barındığı odalar ile bir de gasil hane bulunuyordu.Daha sonra Altıkulaçzade Ahmet Efendi 1863 yılında, 485 kitaptan oluşan bir kütüphane kurmuştur.
6.4. KALELER:
6.4.1.Rize Kalesi:
Şehir merkezinin güneybatısında yer alan Rize Kalesi; İç Kale ve Aşağı Kale’den meydana gelmektedir.
Rize Kalesi’nin tarihsel geçmişine ilişkin kesin verilere sahip değiliz.
İç Kale Junstinyen zamanında (527-565) yeniden inşa edilmiş,14.yüzyıl başlarında da Cenevizliler tarafından aşağı surlar yapılmıştır.Daha sonra Trabzon Komnenoslar zamanında da (1297-1330) aşağı surlar yeniden inşa edilmiştir.Kale Osmanlı Dönemi’nde de onarılarak kullanılmıştır.
İç Kale, doğal bir yükselti üzerine kurulmuştur. İç kaleden kuzeydoğu , kuzeybatı yönlerinde denize ulaşan Aşağı Kalenin;batı surlarının bir bölümü ve bazı kuleler günümüze kadar gelmiştir.
Planı, kenarları düzgün olmayan bir yamuk şeklindedir. Giriş kapısı doğu tarafındadır. Dış kapıdan küçük avluya girilmektedir. Buradan ikinci bir kapı ile esas kale alanına ulaşılır.
İç Kale’yi çevreleyen surlar kısmen düzgün, kısmen moloz taş duvarlara sahiptir. Kireç harçla yapılmış duvarların kalınlığı 1,5 metredir. İç Kale yarım daire planlı beş kuleye sahiptir. İç Kale’nin doğusunda kayaya oyulmuş bir kuyu bulunmaktadır. Yakın zamanlara kadar çok harap durumda olan İç Kale surları Kültür Bakanlığı’nca onarılmıştır. Kale duvarları, seyirdim yolu ve kısmen dendanlar tamamlanmıştır. Kapı içi alanı yedi metre daha aşağıdadır. Büyük bir ihtimalle daha sonra yapılmış olan bu kısımda yeralan kapının sağında; Rize’ye uzun yıllar belediye başkanı ve parlamenter olarak hizmet etmiş Ekrem Orhon’un (1909-1983) mezarı bulunmaktadır.
Panoramik Rize manzarasına sahip İç Kale; yeniden tanzim edilerek; dinlenme yeri olarak ziyaretçilerin hizmetine açılmıştır.
Aşağı Kale: Yoğun yerleşim sebebiyle Aşağı Kale tamamen yok olmuştur.Zamanında İç Kale’den kuzeydoğuya ve kuzeybatıya yanlara açılarak uzayan ve denize ulaşan surlarla çevriliydi. Bugün sadece batı surlarının bir bölümü ve bazı kuleleri mevcuttur.
Kuleler dikdörtgen veya daire planlı olup, iki katlıydılar. Günümüze ulaşan kalıntılardan üst örtülerinin tuğla tonozlara sahip olduğu anlaşılmaktadır. Doğu surlarından hiçbir iz kalmamıştır.
6.4.2.Bozuk Kale:
6.4.2.Bozuk Kale:
Şehir Merkezinin
Çamlıhemşin İlçesinde bulunan kaleler
6.4.3.Zil kale:
İlçe merkezinin 15 km
güneyinde, Fırtına Deresinin batı yamaçları üzerinde kurulmuş olan Zil Kale;bölgenin dikkate değer eserlerindendir.
güneyinde, Fırtına Deresinin batı yamaçları üzerinde kurulmuş olan Zil Kale;bölgenin dikkate değer eserlerindendir.
1871 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinin 178. sayfasında Atina kazasına tabi Hemşin nahiyesinde Kale-i Bala ve Zır namlarında iki harap kale bulunduğu belirtilmektedir.
Kalenin üzerinde inşa edildiği sarp-doğal kaya kütlesi denizden
Dış kalenin kapısına kuzeybatı yönündeki patika bir yolla ulaşılır. Kuzeydeki kapının söğe taşları sökülmüştür. Bir teras yardımıyla orta surlar seviyesine çıkılır. Buradan ikinci bir kapı yardımıyla kale içerisine girilir. Orta kale içerisinde üç önemli yapı bulunmaktadır. Bunlar muhafız binası, şapel ve baş kuledir.
Kulenin dört katlı olduğu duvarlardaki hatıl izleri ve kiriş deliklerinden anlaşılmaktadır. İçerisinde ince bir bölüntü duvarı ve dol toprak vardır. Duvarlar üzerinde doğu yönünde kemerli pencereler, diğer taraflarda mazgal delikleri bulunmaktadır.Kulenin üstünün dendanlı bir teras şeklinde olduğu belirlenmiştir. Duvarlar içerisinde dikey uzanan boru yuvaları belki de kapanmış sarnıçlara su akıtıyordu.
Kalenin kesin yapılış tarihini belirtecek veriler yoktur. Mimari unsurlarda buna imkan vermez. A.Bryer; kalenin Trabzon Komnenosları zamanında (14-15.yy) mahalli derebeyler tarafından yapılmış olabileceğini belirtir.
S. Eyice; ‘Kalenin ilk sahipleri hakkında bir şey söylenemez’ der.
Bölgenin ilk çağlar da olduğu gibi orta çağ tarihi de karanlıktır.
Hemşin yöresinin İlhanlı,Karakoyunlu,Akkoyunlu zamanlarında tam olarak mı kısmen mi fethedildiğini bilinmiyor. Bayburt ve İspir’deki Türk Beylerinin Varoş Kale, Zil Kale ,Cihar Kale ve Pazar Kız kalesi ile denize ulaşan önemli bir askeri bir kontrol kurmuş olabilecekleri ve bu yolla sahile ulaştıkları düşünülebilir.
Osmanlıların bölgeyi fethinden sonra kale kullanılmaya devam etmiştir. 16.yy başlarında hazırlanan tarih defterlerin de kalenin adı Kale-i Zir (Aşağı Kale) olarak geçmektedir.Kalede bulunan;uzunlukları
6.4.4.Kale-i Bala:
Kale Kaçkarların iç kısmına geçit verdiği Başhemşin ve Tatos Geçidi’ne yakındır.
Kalenin surları oldukça harap olmuştur. Duvar işçiliği bakımından Zil Kale ile benzerlikler görülür. Kale-i Bala nın da 14-15. yy yapıldığı sanılmaktadır.
6.4.5.Cihar Kale:
Sahilden
Çayeli İlçesinde bulunan kaleler:
6.4.6.Zeleki Kalesi :
Çayeli ilçesinin doğusunda yer alan kale, 12. Yüzyılda Bizans döneminde inşa edilmiştir. Bu gün harap durumdadır.
Pazar İlçesinde bulunan kaleler:
6.4.7.Kız Kalesi:
İlçe merkezinin batısında küçük bir yarımada Kayalık bir zemin üzerinde kurulmuştur.Kalenin kara ile bağlantısı kesilmiştir. Yaklaşık 7x7 m ebadındaki kalenin duvarlarında muntazam taş işçiliği görülür. Giriş kapısı batıdadır ve güney surları yıkılmıştır. Kız Kalesi'ni kimin tarafından yaptığı bilinmemekle beraber , 13-14. Yüzyıllarda Trabzon devleti zamanında yapıldığı tahmin edilmektedir. Kale,Osmanlı döneminde onarılarak kullanılmıştır.
Yüce hisar köyündeki Çarıkça mevkiinde yüksekçe bir kayanın üzerinde yer alan kaleden günümüze ise sadece kalıntılar kalmıştır. Pazar-Rize karayolu üzerinde Sivrikale köyünde yer alan kalenin kalıntıları ise yol yapımı sırasında tamamen ortadan kalkmıştır.
6.4.8.Cihar Kale :
Sahilden
Çamlıhemşin İlçesinde bulunan köprüler:
Fırtına deresi boyunca Köprü köy den itibaren muhtelif büyüklükte10 ad Kemer Köprü bulunmaktadır.Yapım tarihleri tam tespit edilmemekle beraber 150 senelik tarihi yansıttıkları, bölgede meydana gelen fırtınalara meydan okurcasına ayakta kalmayı başarmışlardır.
Yontma taş tekniğiyle yapılan bu köprülerin mimari de ayrı bir yeri vardır.
Yontma taş tekniğiyle yapılan bu köprülerin mimari de ayrı bir yeri vardır.
6.5.1.Şen Yuva Köprüsü :
Köyün yaşlıları 1699 tarihli bir kitabesinin 1946 yılındaki bir selde kaybolduğunu kaydederler. Eğer bu doğru ise, yapı bölgenin en eski köprülerinden birisidir. Tek bir kemerle Fırtına Deresi geçilmiştir. Ayrıca korkuluk duvarı tamir edilerek üzerine demir bir kısım ilave edilmiştir.
6.5.2.Köprüköy Köprüsü :
Eski adıyla Cinciva Köprüsü, bölgenin yaygın taş köprülerinden biridir. Tek bir kemerle Fırtına Deresi geçilmiştir. Köprünün batı ayağına küçük bar tabiliye kemeri ilave edilmiştir.Tabiliyesi iki yandan dik olan köprünün korkuluk duvarları kısmen yıkılmıştır.19. Yüzyıl sonlarında Türk ustalar tarafından yapıldığı bilinmektedir
Çayeli İlçesinde bulunan kaleler:
6.5.3.Buzlu Pınar Köprüsü (Kaptan paşa ):
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde örnekleri görülen ahşap köprülerden birisidir.Her iki ayak tarafından birbirinin üzerine bindirilerek uzatılan ağaçlar üzerine ortada tabiliye ağaçları yerleştirilmiştir.
Köprü gövdesinin yağmurdan etkilenmemesi için de üzerine yine ahşap bir çatı yapılmıştır. 19 yy.da yapılmış olmalıdır.
6.5.4.Yeşiltepe Köyü (Tolenis-Kestanelik) Köprüsü :
100 yıl önce Uzundere köyünden Kalyoncu Hacı Sabit ve Ahmet Efendilerin 106 lira harcayarak hayır için yaptırdıkları köprü ; 15m yüksekliğinde ve 30m ayak genişliğindedir.
Ustası Pazar Apso köyündendir.
6.5.5.Uzundere Köprüsü :
Kaçar Mahmut Efendi öncülüğünde halkın yardımları ile yaptırılmıştır. Tahmini 60 sene önce Pazar Apso Köyünden Purputoğlu Ali Usta tarafından yapılmıştır. Yeşiltepe Köprüsünden biraz daha küçüktür
6.5.6.Şairler (Marvaya) Köprüsü:
1946 Yılında Ahmet SARIÇAM usta tarafından yapılmıştır. Masrafını halk karşılamıştır. Tahmini yüksekliği
6.5.7.Seslidere Köprüsü :
Kaptanpaşa yolu üzerinde,Seslidere Köyü yol kavşağında bulunmaktadır.O yöre sakinlerinden Süleyman Hesapoğlu’nun rivayetine göre köprü tahmini 45-50 sene önce yapılmıştır. Köprüyü İnce sırt Köyünden Kireçli Hasan Dayı kendi hayrına yaptırmış olduğu, ancak ustasının bilinmediği söylenmektedir.Yüksekliği
6.5.8.Yamaç (Ehteni) Köprüsü:
Tahminen 90 yıl önce Pazar Apso köylü Ustalar tarafından yapılmıştır.Halen sarmaşık kaplıdır.Yüksekliği
6.5.9.Sırt Köyü Çakırlı Köprüsü :
Tahmini 80 yıl önce halk tarafından yaptırılmıştır Bunun ustası da Apso Köyündendir.
6.5.10.Aşıklar Deresi Yanıkdağ Köprüsü :
Yörede Usta Ömer veya Ayı Ömer Köprüsü diye anılır. Halk tarafından yaptırılmıştır. Ustası bilinmemektedir. 1940 yıllarında yapıldığı tahmin edilmektedir.Yüksekliği
6.5.11.Çataklıhoca Çıkarun Köprüsü :
Yanıkdağ’Iı usta Ahmet Sarıçam tarafından 1949 yılında yapılmıştır. Tahmini yüksekliği
Fındıklı İlçesinde bulunan köprüler:
6.5.12.Çağlayan Köprüsü:
Köyün merkezinden geçen Abu Deresi üzerinde kurulmuştur.Bölgedeki yaygın taş köprülerden birisidir. Tek bir kemer gözünden oluşur. Son yıllarda kullanılmayan köprünün korkulukları yıkılmıştır. Yapıldığı tarih bilinmemektedir.
İkizdere İlçesinde bulunan köprüler:
6.5.13.Güneyce Köprüsü:
Güneyce' nin merkezinden geçen, İyidere Suyu üzerinde yapılmış tek gözlü taş köprüdür.1901 yılında inşa edilmiştir.
6.5.14 Akbucak Köyü Köprüsü:
20. y.y da Ayakları kayalık zemine oturtulmuş olarak , kemerli ve tek gözlü kesme taşlardan inşa edilmiştir.
Uzunluk : 12-13 m.
Genişlik : 2,30 m.
Yükseklik : 7-8 m.
20. y.y da Pazar-Hemşin yolundan ayrılan Erenler yolunun 13.km’ sinde Derinsu Köyü’nde, Derinsu Deresi üzerinde kemerli ve tek gözlü kesme taşlardan inşa edilmiştir.Kemer kayalık zemin üzerine oturtulmuş olarak kesme taştan,diğer kısımları ise moloz taştan yapılmıştır. Vadi içinde bulunan köprüye patika yol ile ulaşılmaktadır.
Uzunluk : 8,50 m.
Genişlik : 2,30 m.
Yükseklik : 4,00 m.
6.5.16. Koca Köprü (Dört gözlü köprü) :
19. y.y daPazar İlçe merkezindennden 3 km uzaklıkta Hotri Mevkiinde .Pazar-Hemşin yolu üzerinde inşedilmiş olan Kocaköprü; Kocaköprü ve ve Elmalık köylerini birbirine bağlar. Köprünün ayaklarında suyun akışını kesen selyanlar bulunmaktadır.
Uzunluk : 68.80 m.
Genişlik : 3.05 m.
6.5.17. Ortayol
Köyü Köprüsü:
19.yy.
da kemerli ve tek gözlü olarak inşa edilen köprü ; Pazar-Hemşin yolundan ayrılan Uğrak Köyü
yolunun 3 km’sinde bulunmaktadır. Vadi
içerisinde bulunan köprünün yol ile bağlantısı yoktur. Köprüye
sonradan yapılan merdivenle ulaşılmaktadır.Kemeri ve korkulukları
kesme taştan,diğer kısımları ise moloz taştan inşa edilmiştir.
Kemer ayakları kayalık zemin üzerine oturtulmuştur. Kemer
ayaklarının iç yüzünden nişleri mevcuttur.Ortada kilit taşı
üzerinde babaları vardır.Üzeri taş döşelidir.
Uzunluk : 16,00 m.
Genişlik
: 2,40 m
Yükseklik
: 10,00 m.
6.5.18. Suçatı
Köprüsü 1:
18.
y.y da Hemşin deresi üzerinde , kemerli ve tek gözlü olarak inşa
edilmiştir.
Köprü,doğu batı doğrultusunda uzanmaktadır.Kesme taş ve moloz
taştan yapılmış olan köprünün ayakları kaya zemin üzerine
oturtulmuştur.köprünün kemer ve korkuluk bölümlerinde kesme taş
kullanılmıştır.
Uzunluk : 28,60 m.
Genişlik : 2,30 m
Yükseklik : 9,00 m
6.5.19. Suçatı Köprüsü 2:
18.y.y.
Pazar Hemşin yolunun 10 km’sinde, Hemşin deresi üzerinde ,
Suçatı Köprüsü 1 ‘in yaklaşık 400 m.uzağında basık
kemerli ve tek gözlü olarak inşa edilmiştir. Köprünün kemer ve
korkulukları kesme taştan,diğer kısımları ise moloz taştan
inşa edilmiştir.
Uzunluk 49.30 m.
Genişlik 2.40 m.
Yükseklik 10 m.
6.5.20. Tütüncüler Köyü Köprüsü (Papavit köprüsü):
19.y.y da Tütüncüler Köyü,Tütüncüler
deresi üzerinde ,doğu batı doğrultusunda kemerli ve tek gözlü olarak inşa edilmiştir. Köprünün kemer kısmı kesme taştan diğer bölümleri moloz taştan yapılmıştır.Köprünün doğal kayaya oturtulan kemer ayaklarında nişleri mevcuttur.
Uzunluk : 15,00 m.
Genişlik : 2,30 m.
Yükseklik : 2.30 m.
6.5.21.Uğrak Köyü Taş Köprüsü:
19.y.y da taş malzeme kullanılarak basık ve tek kemer gözlü olarak inşa edilmiştir.
Köprü ayaklarının dereye bakan kısmına ikişer niş yerleştirilmiştir.Kemer kısmı düzgün kesme taş,zemini moloz taş dolguyla örülerek inşa edilmiştir
Uzunluk : 30,00 m.
Genişlik : 3,00 m.
Yükseklik : 15,00 m.
6.5.21.Yücehisar Köyü Köprüsü:
18.y.y. da Pazar Hemşin yolunun yaklaşık 7.km’sinde, Boğaziçi ve Uğrak köylerinin yol ayrımında kemerli ve tek gözlü olarak inşa edilmiştir.Kemeri ve korkulukları kesme taştan,diğer kısımları moloz taştan inşa edilmiştir.
Uzunluk : 23.50 m.
Genişlik : 3,00 m.
Yükseklik : 7,00 m.
Kaynak :http://www.kackar53.com/ Rize-Pazar ilçesinde tarihi köprüler
Şehir merkezinde,19.yy sonrasında yapılmış çok az sayıda eski ev koruma altına alınıp yaşatılmaktadır.Bunlar;üç katlı mabeyinli evlerdir.
Rize evlerinin yapımında geleneksel yapı malzemeleri ve teknikleri kullanılmıştır.
Bu evler yığma taş ve dolma göz tekniğinde yapılmış duvarlar,dört yana eğimli,kiremitle kaplı çatılara sahiptirler.
Bu evlerin en eskilerinden biri Tuzcuoğullarının evidir.Eski vilayet yakınında iki eski ev Kültür Bakanlığı tarafından alınarak restore edilmiş ve Rize müzesi olarak kullanılmaktadır.
Şehir evleri genellikle iki veya üç katlıdır. Zemin katta, ahır, kiler gibi servis hacimleri kullanılır. 1.katta mabeyin, sofa ve odalar bulunmaktadır. Mabeyinde (esas yaşanılan alan) Bulunan ocakta yemek pişirilir. Odalar geleneksel olarak tasarlanmışlardır ve bazıları ahşap süslemelidirler. (Bu konuda detaylı bilgi için "Geleneksel Mimari" sayfasına bakınız.
6.6.1.Tuzcu Oğulları Evi:
Rize'nin en eski evlerinden birisidir.18. yy da üç katlı olarak yapılmış,mabeyini,çok sayıda odası ,hela ve banyosu bulunan bir evdir.Evin dışında ayrıca bir mutfak ve konak hamamı yer almaktadır.
6.6.2.Çağlayan Mustafa Hacaloğlu Evi (Fındıklı):
Köyün girişinde,mahallenin batısında mahallenin batısında yer alır. Beş katlı geleneksel ev ve serenderin oluşturduğu yapı Bölgenin en eski ve tipinin en iyi örneklerinden birisidir.
6.6.3.Hurşit Bey Evi (Fındıklı) :
1849 yılında Mehmet Usta tarafından yapılmıştır. İki katlı, hayatlı tipte bir evdir. Zemin kat ahır, birinci kat esas yaşama alanıdır. Zemin kat yönü; taş, birinci kat dolma göz duvarlara sahiptir. Evin esas planı mabeyne (hayat) bağlı bir iç hayat ve etrafındaki odalardan oluşmaktadır. Odaların kapı kanatları, yüklükleri, tavanlar ahşap süsleme bakımından zengindir.
Taş ocakların alınlıkları, yaşmakları üzerinde bitkisel süslemeler ve kitabeler yer alır. Evin süslemeli odası batıdaki baş odadır. Burada yan duvarlar üzerinde; cami, saray, gemi, tren, top arabası gibi tasvirler yer almaktadır. Evin giriş katındaki yarım daire merdiven ve eve su girişini sağlayan taş yalaklar ilginç özellikler taşır
6.6.4.Hemşin Evleri :
Genellikle konak türünden yapılan evler ; taş malzeme işlenerek 3 katlı olarak yapılmış evlerin üst kısımları ahşap işlemelidir. Bazı konaklarda alt katlarda taş işlemeler kullanılmış olup, üst katlar dolma taş tekniğiyle ahşap arasına taş doldurmak suretiyle yapılmıştır. Bazı evler ise ahır bölmesi taştan yapılarak üst katlar ahşap malzeme ile boğaz geçme tekniği tatbik edilmek suretiyle imal edilmiştir.
Konakların mutfak bölümünde ateşin yakılabileceği yontma taşlarla işlenmiş kemer bağlantılar dumanın dışarıya atılmasını sağlayan baca teknikleri ev halkının oturması yemek yemesi için avlu, evin yiyecek ihtiyacının depolandığı maran adı verilen ambar, misafir ağırlamak için düzenlenmiş baş oda bu odalarda şömine banyo ve tuvalet bulunmaktadır.
Ahşap yapı tekniğinde uygulanan sistemlerde kapı ve menteşenin dışında hiç çivi kullanılmadan ahşap ev ustaları tarafından oyma sanatının en ince teknikleri, kapı, pencere ve köşe bağlantılarında titiz bir şekilde uygulandığı görülmektedir.
Hemşin evlerini meydana getiren ustalar yer seçiminden malzeme seçimine evin bitirilip teslimine kadar tüm sorumluluğu taşırlardı. Hemşin evlerinin korunması gereken bu evlerin günümüzde ve gelecekte çok önemli kültürel değerleri vardır
Hemşin evlerini meydana getiren ustalar yer seçiminden malzeme seçimine evin bitirilip teslimine kadar tüm sorumluluğu taşırlardı. Hemşin evlerinin korunması gereken bu evlerin günümüzde ve gelecekte çok önemli kültürel değerleri vardır
6.7.CAMİİLER:
Şehir Merkezindeki Camiiler
6.7.1.Cami önü Camii:
Camiönü Mahallesi'nde yer alır. Halk arasında Fener Camii olarak da bilinir. Kitabesine göre eski cami 1698 yılında yapılmıştır.
6.7.2.Değirmendere Camii:
Değirmendere Mahallesi'ndedir. Bu cami de yenilenerek günümüze gelmiş tarihi eserlerden birisidir. İlk cami H.1200/M.1786 yılında yaptırılmıştır. Bu cami H.1327/M.1911 yılında onarılmıştır. Minaresi sonradan yapılmıştır .
6.7.3.Gülbahar Camii:
Şehir Merkezinde bulunan cami 16.yy da Yavuz Sultan Selim’in annesi Gülbahar Hatun tarafından yaptırılmıştır Tek kubbeli ve minaresi tek şerefelidir. Bütünüyle dikdörtgen planlı olan cami 1952 yılında onarılmıştır. Son cemaat yeri ve harim kısmından meydana gelen kırma çatılı bir yapıdır. İnşa tarihi kesin olarak bilinmemektedir.Son cemaat yeri bir su basman üzerine oturur. İki katlı taş ve ahşap olarak inşa edilmiştir.Doğu tarafında imam odası, batısında bir odunluk ile üst kata çıkan merdiven bulunmaktadır.Üst kat bağdadi olarak inşa edilmiş, kurs yeri olarak kullanılmaktadır.Son cemaat yerinden çıkılan minare batıdadır.Son cemaat yerinden ve batıdaki kapıdan girilen,.kare planlı,Harim kısmının duvarları düzgün, mahalli siyah taştan yapılmıştır. Camii Son cemaat yeriyle birlikte üzeri kiremit kaplı,dört omuz bir çatıya sahiptir.harim kısmına Girişin üzerinde iki sütunla taşınan ahşap bir mahfili bulunmaktadır. Tavan ahşap olup ortada bağdadi bir kubbeye sahiptir. Harim kısmını doğudan üç, diğer cephelerde iki olmak üzere, çift sıra yuvarlak kemerli pencereler aydınlatır. Mihrap yivli sütunlarla sınırlandırılmış ve yatay dilimli bir nişe sahiptir. Ahşap minber sadedir. Camii birkaç defa yıkılıp yapılmıştır.
6.7.4.İskender Cafer Paşa Camii:
İslam Paşa Mahallesinde geniş bir hazire içinde İslam Paşa veya Kurşunlu Camii olarak da anılmaktadır. H.978/M.1570 yılında İskender Cafer Paşa tarafından yaptırılmıştır. Cami ahşap bir son cemaat mahalli, taş duvarlı ve kubbe ile örtülü bir harim kısmından meydana gelmektedir. Caminin duvarları moloz taşlarla örülmüştür. Harimin kuzey batı köşesinden minareye çıkılmaktadır.Kare planlı harime kuzey cephedeki kapı ile girilir. Her cephedeki iki pencere aydınlanmayı sağlar. Bu pencereler düz lento ludur. Ayrıca sekizgen kubbe kasnağı üzerinde yuvarlak kemerli pencereleri vardır. Tromplara oturan kubbe içinde demir parmaklıklı bir kandilliğe sahiptir. Kubbe dıştan ise kurşun kaplıdır. Taş mihrap ,sade bir görünüme sahiptir. Camiye göre oldukça büyük olan ahşap minber yenidir. Eskiden ahşap olan mahfil son yıllarda betonarme olarak yenilenmiştir. Süslemeler de yenidir.
6.7.5.İslam Paşa Camii (Kurşunlu Camii):
Şehir Merkezi Çarşı içinde 16.yy da kesme taşlardan yapılan dikdörtgen planlı camii,24 pencereli bir kubbeye sahiptir.
6.7.6.Kale Camii:
Kale Mahallesi'nde ve İç Kale'nin güneyinde bulunur. 1658 yılında yapılan cami son zamanlarda yenilenmiştir. Arazinin eğiminden dolayı bir zemin kata sahiptir. Zemin kat taş, üst kat betonarme olarak yapılmıştır. Örtü kırma çatılı olup, kiremit kaplıdır. Caminin doğusunda imam odası ve bir servis hacmi bulunmaktadır. Harime küçük bir son cemaat kısmından gidilir. Düz ahşap tavanlı harim, yuvarlak kemerli geniş pencerelerle aydınlatılmıştır.
6.7.7.Küçük Gülbahar Sultan Camii:
Küçük Gülbahar Hatun Mahallesi'ndedir. Büyük Gülbahar Camii'nin doğusunda yer alır. Eski cami harap olunca 1956 yılında biraz kuzeye kaydırılarak yeniden yaptırılmıştır. İlk yapı 16.yüzyıla, Yavuz Sultan Selim'in eşi Gülbahar Sultan'a atfedilmiştir.
6.7.8.Müftü Mahallesi Camii:
1785 tarihli eski caminin yerine biraz kuzeye kaydırılarak 1965 yılında yeniden yapılmıştır.Camiye sonradan ilave edilen son cemaat mahallinden girilmektedir. Ayrıca doğuya açılan bir kapısı vardır. Muntazam kesme taştan yapılmış caminin harimini yüksek kasnaklı, kurşun kaplı bir kubbe örter, kuzeybatı köşede taş minare yer alır. Caminin mihrabı taş, minberi ahşaptır. H.1200/M.1785 tarihinde yapılmış cami kırma çatılı idi. Cephelerden iki sıra pencere ile aydınlanıyordu. Bu cami H. 1282/M. 1865'te etraflıca onarılmıştır .
6.7.9.Orta Camii:
Şehir merkezinde Yeni köy Mahallesi'ndedir.İlk cami 1737 senesinde yapılmıştır. Bugünkü cami ise 1941 yılında yeniden inşa edilmiştir. Dikdörtgen planlı cami kalın taş duvarlı ve kırma çatılıdır. Kuzey, doğu ve batı tarafından kapıları vardır. Son cemaat mahalli olmayan caminin giriş kısmı üzerinde mahfil bulunmaktadır.
6.7.10.Reşadiye Camii:
Reşadiye Mahallesi'nde yıkılıp yenilenen camilerden birisidir. Eski caminin yapılışı 1671 olarak kabul edilmektedir. Bugünkü cami 1962 yılında yaptırılmıştır. aydınlanıyordu. Bu cami H.1282/M.1865'te etraflıca onarılmıştır.
6.7.11.Şeyh Camii:
Şehir merkezinde, eski Vilayet Konağı'nın güneyinde eski Piri Çelebi Mahallesi'nde yer alır. İlk cami 1711 yılında yapılmıştır. Bu yapı bazı onarımlarla 1953 yılına kadar gelmiştir. Bugünkü caminin inşası 1953-1965 yılları arasında tamamlanmıştır. Şeyh Camii, Merkez Camii'nden sonra Rize'nin en büyük ve özen gösterilerek yapılmış camisidir. Beş bölümlü bir son cemaat mahalli ve kare bir harimden meydana gelen çifte minareli bir eserdir.
6.7.12.Taşçı oğlu Camii:
Yenimahalle'de yer alır. Yıkılıp yenilenen camilerden birisidir. H.1126-1131/M.1714-1718 tarihleri arasında Cezayirli Kaptan Ali Paşa tarafından yaptırılmıştır. Bu caminin mimari özellikleri hakkında bilgimiz yoktur. Büyük bir ihtimalle kırma çatılı bir yapıydı. Bu caminin H.1250/M.1834 yılında onarıldığını biliyoruz. 20. yy.ın başlarında camiye Taşçıoğlu adlı bir hayırsever tarafından bir kısım ilave edilerek, onartılmış, bundan sonra cami Taşçıoğlu Camii olarak anılmıştır. Caminin 1940 yılında yeniden onarıldığı bilinmektedir. Bugünkü caminin inşaatına 1979 yılında başlanmış ve uzun yıllar sürmüştür.
6.7.13.Şehitler Çeşmesi:
İslampaşa Mahallesi’nde eski Güneysu yolu üzerinde 1917 yılında yapılmıştır. Dairevi kemerli bir cepheye sahiptir. Tek lülelidir ve lülesi üzerinde taslığı vardır. Çeşme, 1916 yılında şehrin savunması sırasında şehit olan askerlerimizin gömüldüğü bir yerde yapılmıştır. İşgal sırasında Ruslar bu şehitlikten yol geçirmek için kazı yapınca şehitler buradan nakledilmiştir. Bu nakil sırasında şehit askerlerin çürümüş elbiselerinden çıkan paralarla halk bu çeşmeyi yaptırmıştır. Çeşmenin üzerinde Latin harfli kitabe metni ünlü şair Bayburtlu Hicrani tarafından yazılmıştır.
Ardeşen İlçelerdeki Camiiler:
6.7.14.Ekşi oğlu Camii:
İlçe merkezinde Çifte Kavak Mahallesi'nde yer alır. Onarılıp yeni ilaveler yapılarak günümüze gelmiştir. İlk cami Ekşi oğlu Hacı Mustafa Efendi tarafından inşa edilmiştir. Bu yapı H. 1286/M. 1869 yılında yenilenmiştir. Yenilenen caminin kuzeyine yakın yıllarda bir kısım ilave edilmiş, kuzeybatıya da minare yapılmıştır
6.7.15.Seslikaya Köyü Cami:
Köyün merkezinde yer alır. 1801 yılında yapılmış, bölgenin ahşap süslemeli camilerinin güzel bir örneğidir. Yapı malzemesi muntazam yönü taş ve ahşaptır. Dikdörtgen planlı olan caminin yakın yıllarda önüne yeni bir kısım ilâve edilmiştir. Kuzeydoğudaki minare de bu sırada yapılmıştır. Harime kuzey cephedeki kapıdan girilir. Girişin üzerinde mahfil bulunur. Harimin aydınlatılması her cephede altta büyük, üstte küçük düz lentolu ikişer pencere ile sağlanmıştır. Caminin taş mihrabı sadedir. Esas önemli olan ahşap süslemeli minber, mahfil ve tavandır. Minberin yan yüzleri ve korkulukları barok karakterli kıvrım dallar, S kıvrımları ile doldurulmuştur. Aynalıkta kıvrım dallar arasında stilize laleler bulunur.
6.7.15.Tunca Köyü Camii:
Meyilli bir arazide kurulmuştur. 1902-1909 yılları arasında yaptırılmıştır. Kesme taştan inşa edilmiş, kırma çatılı bir camidir. Zemine bir medrese katı yerleştirilmiştir. Son cemaat mahalli olmayan camiye kuzey cephesinin ortasından ve kuzey batıdan girilir. Harim düz lentolu iki sıra pencere ile aydınlatılmıştır. Caminin taş mihrabı sade bordürlerle çevrilmiştir. Minber ahşaptır ve yüzeyi bütünüyle barok karakterli bölgesel motiflerle süslenmiştir.
6.7.16.Yukarı Durak Camii:
Büyük Mahalle'de H.1156 M.1743 yılında inşa edilmiş,günümüze gelinceye kadar bir çok onarım görmüştür.Kalın taş duvarlara sahip,kapısı ve minberi orijinaldir ve ahşap süslemelidir.
6.7.17.Işıklı Camii :
Son zamanlarda kuzey cephesine bir son cemaat mahalli ilave edilmiştir. Esas cami muntazam taş duvarlı, kırma çatılı bir yapıdır. 1887 yılında yaptırılmıştır. Süsleme bakımından ahşap minber, tavan ve mahfil önemlidir. Minberin süslemesi Tunca Camii minberine benzer. Büyük bir daire içerisinden çıkan C kıvrımları ile barok karakterli diğer motifler bütün yüzeyi kaplamıştır.
6.7.18.Seslikaya Süleyman Dede Türbesi:
Yenilenen türbe kare planlı ve betonarme bir kubbeye sahiptir.Bu türbe H.1262 / M.1845 tarihinde yapılmıştır.Türbenin doğu yakınında taş duvarlı, dikdörtgen planlı, beşik çatılı bir türbe daha bulunmaktadır. Bu türbenin üzerinde H.
Çamlıhemşin ilçesindeki camiler
6.7.19.Aşağı Çamlıca Köyü Camii :
Taş duvarlı iki katlı, kırma çatılı bir yapıdır. Zemin kat medrese olarak yapılmıştır. Medrese katına kuzeydoğu köşesindeki kapı ile girilir. Bu kısım epeyce elden geçmiştir. Sadece batı duvarlarında bir ocak kalmıştır. Harimin ahşap döşemesi son yıllarda betonarme olarak değiştirilmiştir. Caminin minberi çok iyi bir ahşap işçiliği gösterir. Sahte kemerli iniş kompozisyonları üzerinde bir daireden çıkan S ve C kıvrımlı yan yüzleri kaplar. Dilimli kemerlerle taçlandırılan nişler ve üçgen aynalık, sadeleştirilmiş bir barok üslubu yansıtır.
6.7.20.Şenköy Camii :
Son derece meyilli bir arazide yapılmıştır. İki katlı bir camidir. Zemin kat taş duvarlı, esas kat bütünüyle ahşaptır. Geniş saçaklı olan caminin dört omuzlu kiremit kaplı bir çatısı vardır. Bölgenin geleneksel ahşap camilerinden birisidir. Ahşap süsleme mahfil korkuluğunda ve minberde görülür. Nakış ve kalem işi süslemeler sadedir.Cami 1900 yılında köy halkı tarafından yapılmıştır.
Çayeli ilçesindeki camiler
6.7.21.Caferpaşa Camii:
İlçe girişinde denize hakim bir teras üzerinde, eski bir mezarlığın yanında yer alır.Rize Fatihi Cafer Paşa tarafından 1467 yılında yaptırılmıştır.Camii onarımlarla günümüze gelmiştir.Esas cami kareye yakın, dikdörtgen planlı bir harimden meydana gelmektedir.Moloz taş duvarlı olup, kiremit kaplı kırma çatıya sahiptir. Harimin girişinde iki ayağa oturan bir mahfil bulunur. Harim yanlarında üçer, kıble tarafında ikişer pencereye sahiptir. Cami girişinde mermer kitabesi vardır.
6.7.22.Ormancık Cami :
Ormancık Köyünde, Mahmutlu ve Geyik Mahalleleri arasında yer alır.Mahmutlu ve Geyik Mahalleleri arasında yer alır. Bölgenin geleneksel ahşap yığma duvarlı, kırma çatılı camilerinden birisidir. 1826 yılında yaptırılmıştır.
Caminin bir zemin katı bulunmaktadır. Burası eskiden medrese-mektep olarak kullanılıyordu. Esas cami bir giriş bölümü ve harim kısmından meydana gelmektedir. Giriş bölümündeki sedirlerde oturulmaktadır. Bu bölümün üzerindeki mahfil ve saçağı dört ahşap sütun taşımaktadır. Bu mahfile iç mahfilden bir kapı ile girilir. Caminin ahşap oyma olarak oya gibi süslendiği görülür. Ahşap süslemeler kapı, minber, mihrap ve mahfil üzerinde yoğunlaşmıştır. Kemerli kapının kanadı ve geniş çevresi üzerinde; kıvrım dal kompozisyonu tek bir ağaçtan oyulmuş mihrap nişinin kenarındaki bordür üzerinde de yer alır. Nişin kavsarası ve köşelikleri geometrik olarak çizgi bezemelidir. Mihrabın dış çerçevesi üzerinde geç devirde yapılmış boyalı bir bordür yer alır.
Derepazarı ilçesindeki camiler
6.7.23.Uzunkaya Köyü Camii :
Köyün merkezinde eski bir mezarlığın kenarında yer alır. İlk olarak 19. Yy.da yapıldığı tahmin edilen cami son yıllarda yıkılarak yenilenmiştir. Bugünkü cami kesme taş duvarlı, dikdörtgen planlı bir yapıdır. Camiye doğudan girilmektedir. Harimde, kuzey cephede bir mahfil bulunmaktadır. Mahfilin köşk kısmında ve kapılarında eski camiden kalan ahşap süslemeli parçalar kullanılmıştır. Taş minaresi kuzeybatıdadır.
Fındıklı ilçesindeki camiler
6.7.24.Merkez Camii :
Fındıklı ilçe merkezinde bulunan cami; bir son cemaat yeri ve dikdörtgen planlı harim kısmından oluşan kırma çatılı bir yapıdır. İlk caminin 18.yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir.
6.7.25.Meyveli Köyü Camii :
Orta Mahalle'de yer almaktadır. İki katlı, bölgenin tipik ahşap yığma camilerindendir.1871 yılından Mustafa Bin Alişan tarafından yaptırılmıştır. Zemin kat medrese bölümüdür. Medresenin iç kısımları yıkılmıştır. Sadece ocaklar günümüze gelmiştir. Caminin cephesine yeni bir kısım ilave edilmiş, son cemaat mahalli kısmen bozulmuştur. Son cemaat mahallinin üzerinde, iç mahfile bağlantılı fevkani bir mahfil bulunur. İç mahfili U şeklinde kıble duvarına kadar uzanır. Süsleme bakımından minber aynalığı, mahfil köşkü ve korkulukları zengindir. Minber üzerinde geometrik, korkuluklar üzerinde ise halat örgü ve yatay palmet dizilerinden meydana gelen süsleme unsurları görülür. Ayrıca sütun başlıkları üzerinde Mührü Süleyman motifine de yer verilmiştir.
Güneysu ilçesindeki camiler
6.7.26.Kıbledağ Camii:
Köyün merkezinden Ilıca Mahallesi'ne taşınmış, 1862 yılında yapılmıştır. Bölgenin geleneksel ahşap camilerinden birisidir. Taşınma sırasında beton bir zemin kat üzerine oturtulmuş, kuzeyine yeni bir kısım ilave edilmiştir. Bununla birlikte caminin orijinal unsurları korunmuş
6.7.27.Kiremit Köyü Aşağı Mahalle Camii ( 19.yy)
Hemşin ilçesindeki camiler
6.7.28.Bilen Köy Camii:
Köyün merkezinde iki katlı olarak yapılmıştır. Alt kat, kısmen ahşap duvarlı olarak inşa edilmiş medrese bölümüdür. Bu katta iki bölümlü bir dershane ve bir hoca odası bulunmaktadır. Dershanede taş ocaklar, eski sıra ve kürsü parçaları mevcuttur. Güneybatıda ocağı bulunan oda hocaya aittir. Caminin kuzeybatısında hayat kısmı bulunur. Harim kısmına ahşap oymalı bir kapı ile girilir. Giriş bölümünün üzerinde yer alan mahfili U planlı olup yanlarda kıble duvarlarına kadar uzanır. Doğu taraftaki ahşap ayakların farklılığı, mahfil uzantısının geniş olması bu kısmın sonradan ilave edildiğini göstermektedir.
6.7.29.Baltacılı Camii (1791)
İkizdere ilçesindeki camiler
6.7.30.Çamlık Merkez Camii:
19. yüzyılın sonlarında eğimli bir arazide kurulmuş,ahşap camilerdendir.Batısında medrese ve imam evi kuzeyinde mahfil bulunmaktadır. Esas cami kısmında batı cephesinin ortasından girilir. Harim sadece güney cephesindeki iki sıra pencere ile aydınlatılmıştır.
6.7.31.Güneyce Hacı Şeyh Camii :
Kurtuluş Mahallesi'nde meyilli bir arazide kurulmuştur. H.1304/M.1887 tarihinde İstanbul Kütüphane Müdürü Hacı Osman Niyazi Sipahioğlu tarafından yaptırılmıştır. Ustaları ise Pazarlı Ali ve Hasan'dır. Zemin katında taş duvarlı bir medrese katına sahiptir. Esas cami ahşap olarak inşa edilmiştir. Kuzeydeki giriş kapısının sağında birkaç mezardan oluşan bir hazire vardır. Harimin batı duvarı eğimden dolayı taş yapılmıştır. Ana plan, giriş bölümü ve harim kısmından meydana gelmektedir.Giriş tadil edilmiştir. Kalıntılardan anlaşıldığına göre kuzey cephede diğer camilerdeki gibi içeriye bağlı bir fevkani mafil vardı. Bugün giriş bölümünün sağında ocaklı orijinal bir oda bulunur. Bu oda sol tarafa yerleştirilmiştir.
6.7.32.Şimşirli Köyü Camii :
Arazinin eğiminden dolayı yüksek taş duvarlı bir su basman üzerine kurulmuştur.1853-1857 yılları arasında Ahmet Usta tarafından yapılmış ahşap yığma bir camidir. Cami kareye yakın bir dikdörtgen alanı kaplar plan kuzey cephedeki giriş ve harimden meydana gelmektedir. Giriş kısmının üzerinde iç mahfile bağlanan fevkani bir mahfil bulunmaktadır. Kuzeyinde bir medresesi vardır. Bu medrese ile cami arasında 1988 yılında yapılan minare yer almaktadır.
Kalkandere ilçesindeki camiler
6.7.33.Zivane Köprüsü Camii:
Cami Of’un Keler Köyü’nden sökülerek bugünkü yerine çay alım merkezinin üzerine kurulmuştu. 1834 yılında yapılmıştır. H.Hoca Köyü’nün Zivane Köprüsü mevkiindedir. Bölgenin ahşap camilerinin en iyi örneklerinden birisidir. Yapı ahşap süsleme bakımından çok zengindir. Kapı, mihrap, minber, mahfil ve tavan çok çeşitli motif ve kompozisyonlarla süslenmiştir. Kapı kanatları ve yan pervazlarında stilize hayat ağaçları yer almaktadır. En dışta hasır örgülü panolar bulunmaktadır. Ahşap mihrap nişini, kıvrımdallı stilize bir ağaç çevreler.Minberin yan aynalıkları, Şimşirli Camii gibi dikey panolara bölünmüş olup, her pano içerisinde, dalları lalelerle sonuçlanan ağaç motifleri yerleştirilmiştir.
Pazar ilçesindeki camiler
6.7.34.Yüce hisar Camii :
Köyün merkezinde bir medrese ile birlikte 1799 yılında Ayşe Hanım tarafından kagir olarak inşa ettirilmiştir. Camiye kuzey taraftaki medreseden iki kapı ile gidilir. Harim doğu batı yönünde uzanır. Giriş bölümü üzerinde mahfil kısmı bulunur. Caminin kuzeybatıdaki ana giriş kapısının kanatları üzerinde geometrik sekizgen geçmelerden oluşan bir süsleme vardır. Minber aynalığı üzerinde birçok karakterli, merkezde büyük bir daireye bağlanan S ve C kıvrımlarına yer verilmiştir. Mahfil korkuluklarının iç yönünde geometrik ve bitkisel süslemeli bir bordür dolaşmaktadır. Caminin ahşap süslemeleri Hemşin Bilenköy Camii ile yakın benzerlik göstermektedir
hayde Rize’ye
Ana Sayfasına
dönmek için aşağıdaki linki tıklayın
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder